آداب و فرهنگ در روستای لیقوان
در این مقاله به بررسی آداب و فرهنگ روستای لیقوان، شامل مراسم ازدواج، تولد، فوت، ایام سال، دهه محرم و مراسمهای مختلف سنتی میپردازیم. این آداب و رسوم با تاریخچه و جزئیات منحصر به فرد خود، نقش حیاتی در حفظ هویت فرهنگی این منطقه ایفا میکنند. بازدید از لیقوان و آشنایی با آداب و فرهنگ آن، تجربهای فراموشنشدنی از اصالت و سنتهای دیرینه این منطقه را به ارمغان میآورد.
—
مراسم ازدواج
خواستگاری و نامزدی
در لیقوان، مراسم خواستگاری به صورت سنتی و با رعایت اصول قدیمی انجام میشود. انتخاب دختر و تحقیقات درباره او و خانوادهاش توسط پدر و مادر پسر انجام میشود. خواستگاری اولیه بدون اطلاع قبلی توسط زنی از طرف پسر انجام میشود و اگر جواب مثبت بود، پدر و مادر به همراه پدربزرگ و مادربزرگ به خانه دختر میروند تا موافقت جدی خانواده دختر را به دست بیاورند. در پایان مراسم خواستگاری، شیرینی که توسط خانواده پسر آورده شده است، از خانواده دختر پذیرایی میشود و با بردن یک روسری برای عروس و شکستن کله قند، مراسمهای بعدی در پیش گرفته میشود.
مراسم عروسی
مراسم عروسی در لیقوان به مدت چهل و هشت ساعت طول میکشد و روز اول عدهای به نهار دعوت میشوند که این روز را “قیون کسمه” مینامند. شب همان روز، داماد توسط آرایشگر محل آرایش میشود و لباسهای جدیدی از طرف خانواده عروس برای او فرستاده میشوند. بعد از اتمام آرایش داماد، مبلغی از طرف مهمانها و خویشاوندان به آرایشگر به عنوان پاداش داده میشود. در شب اول عروسی، دستهای عروس و داماد را در حنا میگذارند و جهیزیه عروس به خانه داماد برده میشود. در شب دوم، همه مهمانها به شام دعوت میشوند و مراسم به پایان میرسد.
هدیهها و خونچهبرانی
در دوران نامزدی، هدیههایی مانند حلوای محلی، قند و پارچه به خانه عروس برده میشود و در عوض، پیراهن، جوراب، حلوا و سیب یا انار به خانه داماد فرستاده میشود. در مراسم شیرینیخورانی، نقل و نبات و کشمش که از طرف خانواده داماد به خانه عروس برده شده است، به همه حاضرین پخش میشود.
## تولد
### آداب تولد
تولد بچه برای هر خانواده شکوفایی خاصی به ارمغان میآورد و پایههای زندگی زوجی را بنیان میبخشد. در رسوم لیقوان، هنگام تولد بچه، مادرش را چند روزی محافظت میکنند. در روز دهم، با مهمانی مختصری نام بچه را انتخاب میکنند و اسم تأیید شده توسط ماما به گوش بچه گفته میشود. در این ایام، خویشاوندان به تبریکگویی و دیدار میآیند و هدیههایی نسبت به جنسیت بچه تهیه میکنند. در روز دهم، اذان و اقامه توسط پدر یا پدربزرگ به گوش بچه گفته میشود.
## فوت
### مراسم خاکسپاری
مردم لیقوان در هنگام فوت افراد همکاری خاصی دارند و در مراسم خاکسپاری شرکت میکنند. غسالخانه در قسمتی از حیاط مسجد محمد حنفی قرار گرفته است. زنان در قبرستان حضور ندارند و مردم بعد از خاکسپاری به مسجد برای قرائت فاتحه و سرسلامتی میروند. در پنجشنبهها تا روز چهلم و سالگرد برای خشم عدهای را به صرف شام دعوت میکنند. یکی از رسمهای لیقوان با دیگر جاها فرق میکند: مجلس ختمی که فردای شام غریبان صبح زود تشکیل میشود و در اوایل طلوع خورشید ختم میگردد.
## مراسم ایام سال
### مراسم عید نوروز
در لحظههای آخر هر سال، شب عید و صبح زود اول عید، مردم لیقوان در مسجد جامع گرد هم میآیند و در طول سال، عدهای که وفات کردهاند را فاتحه میخوانند و به بازماندگانشان تسلیت میگویند. ریش سفیدان و قاریان قرآن در مسجد جامع به گرد هم میآیند و سوره مبارک یاسین را تلاوت میکنند. مردم از آب چهل یاسین به عنوان مایه روشنی و برکت الهی به خانههایشان میبرند. در ایام عید، مردم به دیدار بزرگان خانواده و یکدیگر میروند و هدیهای برای همدیگر تهیه میکنند.
### بازیهای محلی
در روزهای عید، پسران جوان و دختران زنان به بازیهای محلی مانند گردو بازی و تخم مرغ شکستن میپردازند. این بازیها نشاندهنده فرهنگ و سنتهای قدیمی لیقوان هستند و هر ساله در ایام عید برگزار میشوند.
### سیزدهبهدر
در روز سیزدهبهدر، عدهای از جوانان برای تفریح به بیرون روستا میروند و بقیه مردم در خانه در کنار خانوادهشان مراسم را به جا میآورند.
## دهه محرم
### عزاداری
در ماه محرم، هیئتهای هر اداره و عاشقان امام حسین و یاران با وفایش به سینهزنی، زنجیرزنی و مرثیهخوانی میپردازند. اکثر خانوادهها به عزاداران نذری میدهند و در روزهای تاسوعا و عاشورا میهمانهای زیادی از اطراف میآیند. در روز عاشورا مردم از صبح زود در مساجد و یا میدان بیرون روستا جمع میشوند و مراسم عزای عاشورا را برگزار میکنند. در گذشته، هیئت بزرگی در روز عاشورا کفنپوش شده و به قمهزنی میپرداختند که در سالهای اخیر به فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران کنار گذاشته شد.
### نذر و قربانی
در روز عاشورا، مردم به پای عزاداران گوسفند قربانی میکنند و دو عدد علم بزرگی نیز هست که در روز عاشورا به گردش در میآورند. مردم لیقوان و اطراف به احترام امام حسین و حضرت عباس برادر رشیدش نذر میکنند و درآمد این نذورات را خرج مساجد میکنند.
### شب یلدا
شب یلدا در لیقوان با شیرینی، میوهجات و هندوانه و با قصهگویی بزرگان خانواده برگزار میشود. مردم اعتقاد دارند که کسی که هندوانه میخورد در زمستان سرما بر او اثر زیادی نمیکند.
### چهارشنبه سوری
هنگام غروب چهارشنبه، زنان بزرگ خانواده با آهنی دور ساختمان را خط میکشند و در زیر لب با خواندن دعا از خدا میخواهند که تا سال آینده داخل این خط را از بلایا محفوظ بدارد. در عصر این روز، عدهای از زنان به کنار سنگ ایشته کمر رفته و شمع روشن میکنند.
### نتیجهگیری
آداب و فرهنگ روستای لیقوان با تاریخچه و جزئیات منحصر به فرد خود، نقش حیاتی در حفظ هویت فرهنگی این منطقه ایفا میکنند. بازدید از لیقوان و آشنایی با آداب و فرهنگ آن، تجربهای فراموشنشدنی از اصالت و سنتهای دیرینه این منطقه را به ارمغان میآورد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره جاذبههای طبیعی و تاریخی لیقوان، به وب سایت ما به نشانی [liqvan.ir](http://liqvan.ir) مراجعه کنید.
—
**منابع:**
وب سایت لیقوان – پایتخت پنیر ایران – [liqvan.ir](http://liqvan.ir)
برای خرید پنیر لیقوان اصل با ما تماس بگرید:
وب سایت رسمی : atabakhshdairy.com
تماس با دفتر مرکزی : 04136326981
تماس با مدیر فروش : 09143327476
آدرس کارخانه : تبریز، لیقوان، انتهای خیابان امام
آدرس فروشگاه مرکزی : تبریز ، لیقوان ، خیابان امام، بازار لبنیات و پنیر لیقوان عطابخش
